Historia Miasta
dreszcze przeszly przez moment,z katowic otrzymalam z rodzicami pierwsze mieszkanie na nad ...
~ adam
poznalam wspanialych przyjaciol,pierwsze i pozniejsze milosci,w tym miescie(wtedy powiatow ...
~ daria
Początki Częstochowy nie są dokładnie udokumentowane. Jednak badania archeologiczne i naukowe pozwalają przypuszczać, iż już w XI wieku na prawym brzegu Warty istniało grodzisko znane pod nazwą "Gąszczyk", a nieco później mały gródek usytuowanej na wzgórzu oddalonym od rzeki Warta ok. 2,5 km, na zachód zwany później (od 1388r.) wzgórzem jasnogórskim. Starszym rodu zamieszkującym grodzisko miał być Częstoch, od którego później wieś przyjęła nazwę Częstochowa, natomiast gród podjasnogórski zaczęto określać Częstochówką. Pierwsza pisana wzmianka pochodzi z dnia 25 grudnia 1220 roku. Taką datę ma bowiem pismo biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża, w którym mieszkańcy obu wsi zostają zobowiązani do płacenia dziesięciny na rzecz zakonu Kanoników Regularnych we Mstowie.
Częstochowa położona jest w północno-zachodniej części Małopolski i graniczy z Wielkopolską i Śląskiem. Tereny te znane są pod nazwą Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, a pospolicie zwane Jurą. W przeszłości tereny te pokryte były lasami oraz bagnami i trzęsawiskami co niewątpliwie miało wpływ na wybór wzgórza jasnogórskiego na twierdzę. Dzięki rzece Warta, która była wówczas spławną, miasto zaczęło powoli się rozwijać. Przez miasto przechodziło kilka traktów handlowych. Najstarsze, a zarazem najważniejsze to: trakt królewski zwany także krakowskim albo południowym, który prowadził przez Koziegłowy, Olkusz do Krakowa i drugi południowo-wschodni biegnący przez Olsztyn, Lelów i Olkusz z połączeniem na Małogoszcz. Trakt ten znany był także pod nazwą "Wielka droga Lelowska". Oba te trakty handlowe łączyły się w Częstochowie i stąd biegły dalej na Kłobuck, Krzepice, Wieluń, a potem na Poznań i na Wrocław.
Większego znaczenia miasto nabrało po lokacji co miało miejsce między rokiem 1370 a 1377. Ostatnia wzmianka o wsi pochodzi z 24 sierpnia 1356 roku, a jest wymieniana w dokumencie króla Kazimierza Wielkiego, wydanego w Krzepicach z okazji nadania wsi przywileju lokacyjnego [M. Zwoliński, Przewodnik po Częstochowie, Częstochowa 1997,s. 12].
Następny dokument wydany przez ks. Władysława Opolczyka w 1377 roku, nadający hutę żelaza braciom Jaśkowi i Niczko, wymienia Częstochowę już jako miasto. Również kronikarz Janko z Czarnkowa w roku 1383 wymienia Częstochowę jako jedno z miast, nadanych księciu Władysławowi Opolczykowi przez króla Ludwika Węgierskiego. Odnowienia przywileju lokacyjnego miasta dokonał w 1502 roku król Aleksander Jagiellończyk. Obok niewielkiego miasteczka Częstochowa, które nazywane było również Starą Częstochową, od końca XIV wieku zaczęła rozwijać się podjasnogórska osada zwana Częstochówką. Rozwój osady nierozerwalnie związany był z klasztorem OO Paulinów. Książę Władysław Opolczyk sprowadził z Węgier zakonników zwanych Paulinami od patrona zakonu św. Pawła Pustelnika i osadził ich tu w dniu 22 czerwca 1382 roku. 31 sierpnia 1384r. przekazał im pod opiekę obraz Matki Boskiej, który nieco wcześniej przywiózł z zamku w Bełzu (Ruś Halicka), gdzie uznawany był za cudowną ikonę. Sprowadzeni zakonnicy w 1388 roku wzgórze, na którym zamieszkali, przy drewnianym małym kościółku, nazwali "Mons Clarus" czyli Jasna Góra. Wkrótce drewniany kościół zastąpiono murowanym. W XV wieku łaskami słynący wizerunek Matki Boskiej zaczął przyciągać wiernych nie tylko z Polski, ale także z ościennych państw Europy [Ibidem, s. 17]. Wieś Częstochówka prawa miejskie uzyskała 8 września 1717 roku. Lokacja miasta została połączona z koronacją Obrazu Matki Boskiej. Rozwój obydwu miast oraz wzrastający ruch pątniczy spowodowały, że 19 sierpnia 1826 roku połączyły się w jeden organizm miejski nazwany Częstochową. Z tej okazji miasto otrzymało nowe prawa i to prawa przysługujące miastom wojewódzkim.
Charakterystycznym znakiem łączącym obydwa miasta tj. Starej i Nowej Częstochowy było wytyczenie szerokiej arterii komunikacyjnej i nadanie jej nazwy Alei Najświętszej Marii Panny. Do rozwoju Częstochowy przyczyniły się niewątpliwie złoża rudy i pokłady wapienia, żwirów i gliny. W powstających dość szybko manufakturach i fabrykach w 1879 roku zatrudniono 600 robotników, a w roku 1892 już 3238 [M. Grabina, Regiony przemysłowe województwa katowickiego, Katowice 1963, s. 47]. W zasadniczy sposób do rozwoju gospodarczego miasta przyczynił się rozwój kolejnictwa. Linia kolejowa z Warszawy do Częstochowy została doprowadzona w 1846r. (17 listopada wjechał pierwszy pociąg). W 1902 roku Częstochowa uzyskuje połączenie z Herbami, a w roku 1911 z Kielcami. O rozwoju miasta świadczy również liczny wzrost mieszkańców. W 1853r. było już 8500 osób, a powierzchnia miasta wynosiła 23,8 km2. W roku 1880 mieszkało tu 18 tys., w 1900 - 48 tys., w 1910 - 75 tys., w 1975 - 200 tys., w 1997 - 260 tys., a obszar miasta obejmuje 160 km2. Koniec XIX wieku to duży napływ, do naszego miasta, kapitału zagranicznego zwłaszcza francuskiego, belgijskiego i niemieckiego. Zagraniczni właściciele nowo powstałych zakładów inwestowali głównie w przemysł włókienniczy, metalowy, chemiczny i galanteryjny. Rozwijający się przemysł zrodził także wyzysk miejscowych robotników przez właścicieli zakładów pracy, a to zapoczątkowało ruch strajkowy. Rozwój przemysłowy miasta został zahamowany wybuchem I wojny światowej w 1914r. 3 sierpnia wojska niemieckie zajęły Częstochowę, a już 7 sierpnia urządzili masowy pogrom ludności cywilnej. Około tysiąca osób wysłano do pracy w głąb Rzeszy. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku miasto przystąpiło do dalszej rozbudowy. W 1928r. ilość zatrudnionych wynosiła 37000 osób, z czego 50% zatrudnionych było w przemyśle włókienniczym. Działały już 3 elektrownie.
Rozwój przemysłu i kultury spowodowały znaczny napływ ludności wiejskiej do miasta tak, iż w 1959r. liczba mieszkańców wynosiła 165 tys. (1945r. - 105 tys.). [Ibidem, s. 69] Nowy rozdział w dziejach miasta rozpoczyna się 1 czerwca 1975 roku od kiedy Częstochowa została wówczas miastem wojewódzkim. Liczba mieszkańców w tym czasie wzrosła już do 200 tysięcy. Wzrastający ruch kołowy uniemożliwił wręcz przejazd przez miasto i dlatego też w listopadzie 1976 roku oddana została do użytku tzw. trasa szybkiego ruchu - stanowiąca objazd miasta - dzisiejsza Aleja Wojska Polskiego. W rok później została uruchomiona nowa trasa śródmiejska, stanowiąca jednocześnie bezkolizyjny wyjazd z miasta w kierunku Tarnowskich Gór - Bytomia, wraz z wiaduktem nad rzeką Stradomką i torami kolejowymi w dzielnicy Stradom - dzisiejszy wiadukt Bohaterów Monte Cassino. W 1977r., przy oddanym do użytku szpitalu na osiedlu Tysiąclecia zwanym Wojewódzkim, oddane zostało lądowisko dla helikopterów sanitarnych. W 1978r., obok zmodernizowanego stadionu żużlowego, oddano do użytku kręgi lotnicze, które pozwoliły na odbywanie konkursów krajowych i międzynarodowych modelarzy. Rok 1979 zdominowany został przygotowaniami i przebiegiem wizyty papieża Polaka - Jana Pawła II, która odbyła się w niecały rok od wyniesienia Go na Stolicę Piotrową. W tym też roku miasto odwiedziło ponad 6 milionów pątników i turystów w tym aż 1364 grupy zagraniczne z 58 krajów świata.
Kolejna dekada minionego stulecia zaznaczyła się oddaniem do użytku nowych osiedli mieszkaniowych: Błeszno, Trzech Wieszczów, PCK i Północ. Rok 1982 to rok Jubileuszu Sześćsetlecia założenia klasztoru OO Paulinów na Jasnej Górze.Z tej okazji na Jasnej Górze odbyły się liczne uroczystości, w których wzięło udział ok. 5 milionów osób. Wzmagający się ruch kołowy związany z tzw. turystyką pielgrzymkową jak i rozwojem przemysłu spowodował, że pod koniec dekady przystąpiono do budowy i przebudowy istniejących już, ale mało przepustowych arterii komunikacyjnych w mieście. Od końca 1997 roku do dnia dzisiejszego w mieście zamieszkuje 260 tys. osób na powierzchni 160 km2 Częstochowa aktywnie bierze udział we współpracy międzynarodowej i propagowaniu idei jedności Europy, za co została nagrodzona w 1993 roku przez międzynarodowe gremium Honorową Flagą Europy, a w 1995 Honorową Tablicą Europy. Od 1 stycznia 1999 roku Częstochowa nie jest już stolicą województwa, należy do województwa Śląskiego.
Częstochowa położona jest w północno-zachodniej części Małopolski i graniczy z Wielkopolską i Śląskiem. Tereny te znane są pod nazwą Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, a pospolicie zwane Jurą. W przeszłości tereny te pokryte były lasami oraz bagnami i trzęsawiskami co niewątpliwie miało wpływ na wybór wzgórza jasnogórskiego na twierdzę. Dzięki rzece Warta, która była wówczas spławną, miasto zaczęło powoli się rozwijać. Przez miasto przechodziło kilka traktów handlowych. Najstarsze, a zarazem najważniejsze to: trakt królewski zwany także krakowskim albo południowym, który prowadził przez Koziegłowy, Olkusz do Krakowa i drugi południowo-wschodni biegnący przez Olsztyn, Lelów i Olkusz z połączeniem na Małogoszcz. Trakt ten znany był także pod nazwą "Wielka droga Lelowska". Oba te trakty handlowe łączyły się w Częstochowie i stąd biegły dalej na Kłobuck, Krzepice, Wieluń, a potem na Poznań i na Wrocław.
Większego znaczenia miasto nabrało po lokacji co miało miejsce między rokiem 1370 a 1377. Ostatnia wzmianka o wsi pochodzi z 24 sierpnia 1356 roku, a jest wymieniana w dokumencie króla Kazimierza Wielkiego, wydanego w Krzepicach z okazji nadania wsi przywileju lokacyjnego [M. Zwoliński, Przewodnik po Częstochowie, Częstochowa 1997,s. 12].
Następny dokument wydany przez ks. Władysława Opolczyka w 1377 roku, nadający hutę żelaza braciom Jaśkowi i Niczko, wymienia Częstochowę już jako miasto. Również kronikarz Janko z Czarnkowa w roku 1383 wymienia Częstochowę jako jedno z miast, nadanych księciu Władysławowi Opolczykowi przez króla Ludwika Węgierskiego. Odnowienia przywileju lokacyjnego miasta dokonał w 1502 roku król Aleksander Jagiellończyk. Obok niewielkiego miasteczka Częstochowa, które nazywane było również Starą Częstochową, od końca XIV wieku zaczęła rozwijać się podjasnogórska osada zwana Częstochówką. Rozwój osady nierozerwalnie związany był z klasztorem OO Paulinów. Książę Władysław Opolczyk sprowadził z Węgier zakonników zwanych Paulinami od patrona zakonu św. Pawła Pustelnika i osadził ich tu w dniu 22 czerwca 1382 roku. 31 sierpnia 1384r. przekazał im pod opiekę obraz Matki Boskiej, który nieco wcześniej przywiózł z zamku w Bełzu (Ruś Halicka), gdzie uznawany był za cudowną ikonę. Sprowadzeni zakonnicy w 1388 roku wzgórze, na którym zamieszkali, przy drewnianym małym kościółku, nazwali "Mons Clarus" czyli Jasna Góra. Wkrótce drewniany kościół zastąpiono murowanym. W XV wieku łaskami słynący wizerunek Matki Boskiej zaczął przyciągać wiernych nie tylko z Polski, ale także z ościennych państw Europy [Ibidem, s. 17]. Wieś Częstochówka prawa miejskie uzyskała 8 września 1717 roku. Lokacja miasta została połączona z koronacją Obrazu Matki Boskiej. Rozwój obydwu miast oraz wzrastający ruch pątniczy spowodowały, że 19 sierpnia 1826 roku połączyły się w jeden organizm miejski nazwany Częstochową. Z tej okazji miasto otrzymało nowe prawa i to prawa przysługujące miastom wojewódzkim.
Charakterystycznym znakiem łączącym obydwa miasta tj. Starej i Nowej Częstochowy było wytyczenie szerokiej arterii komunikacyjnej i nadanie jej nazwy Alei Najświętszej Marii Panny. Do rozwoju Częstochowy przyczyniły się niewątpliwie złoża rudy i pokłady wapienia, żwirów i gliny. W powstających dość szybko manufakturach i fabrykach w 1879 roku zatrudniono 600 robotników, a w roku 1892 już 3238 [M. Grabina, Regiony przemysłowe województwa katowickiego, Katowice 1963, s. 47]. W zasadniczy sposób do rozwoju gospodarczego miasta przyczynił się rozwój kolejnictwa. Linia kolejowa z Warszawy do Częstochowy została doprowadzona w 1846r. (17 listopada wjechał pierwszy pociąg). W 1902 roku Częstochowa uzyskuje połączenie z Herbami, a w roku 1911 z Kielcami. O rozwoju miasta świadczy również liczny wzrost mieszkańców. W 1853r. było już 8500 osób, a powierzchnia miasta wynosiła 23,8 km2. W roku 1880 mieszkało tu 18 tys., w 1900 - 48 tys., w 1910 - 75 tys., w 1975 - 200 tys., w 1997 - 260 tys., a obszar miasta obejmuje 160 km2. Koniec XIX wieku to duży napływ, do naszego miasta, kapitału zagranicznego zwłaszcza francuskiego, belgijskiego i niemieckiego. Zagraniczni właściciele nowo powstałych zakładów inwestowali głównie w przemysł włókienniczy, metalowy, chemiczny i galanteryjny. Rozwijający się przemysł zrodził także wyzysk miejscowych robotników przez właścicieli zakładów pracy, a to zapoczątkowało ruch strajkowy. Rozwój przemysłowy miasta został zahamowany wybuchem I wojny światowej w 1914r. 3 sierpnia wojska niemieckie zajęły Częstochowę, a już 7 sierpnia urządzili masowy pogrom ludności cywilnej. Około tysiąca osób wysłano do pracy w głąb Rzeszy. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku miasto przystąpiło do dalszej rozbudowy. W 1928r. ilość zatrudnionych wynosiła 37000 osób, z czego 50% zatrudnionych było w przemyśle włókienniczym. Działały już 3 elektrownie.
Rozwój przemysłu i kultury spowodowały znaczny napływ ludności wiejskiej do miasta tak, iż w 1959r. liczba mieszkańców wynosiła 165 tys. (1945r. - 105 tys.). [Ibidem, s. 69] Nowy rozdział w dziejach miasta rozpoczyna się 1 czerwca 1975 roku od kiedy Częstochowa została wówczas miastem wojewódzkim. Liczba mieszkańców w tym czasie wzrosła już do 200 tysięcy. Wzrastający ruch kołowy uniemożliwił wręcz przejazd przez miasto i dlatego też w listopadzie 1976 roku oddana została do użytku tzw. trasa szybkiego ruchu - stanowiąca objazd miasta - dzisiejsza Aleja Wojska Polskiego. W rok później została uruchomiona nowa trasa śródmiejska, stanowiąca jednocześnie bezkolizyjny wyjazd z miasta w kierunku Tarnowskich Gór - Bytomia, wraz z wiaduktem nad rzeką Stradomką i torami kolejowymi w dzielnicy Stradom - dzisiejszy wiadukt Bohaterów Monte Cassino. W 1977r., przy oddanym do użytku szpitalu na osiedlu Tysiąclecia zwanym Wojewódzkim, oddane zostało lądowisko dla helikopterów sanitarnych. W 1978r., obok zmodernizowanego stadionu żużlowego, oddano do użytku kręgi lotnicze, które pozwoliły na odbywanie konkursów krajowych i międzynarodowych modelarzy. Rok 1979 zdominowany został przygotowaniami i przebiegiem wizyty papieża Polaka - Jana Pawła II, która odbyła się w niecały rok od wyniesienia Go na Stolicę Piotrową. W tym też roku miasto odwiedziło ponad 6 milionów pątników i turystów w tym aż 1364 grupy zagraniczne z 58 krajów świata.
Kolejna dekada minionego stulecia zaznaczyła się oddaniem do użytku nowych osiedli mieszkaniowych: Błeszno, Trzech Wieszczów, PCK i Północ. Rok 1982 to rok Jubileuszu Sześćsetlecia założenia klasztoru OO Paulinów na Jasnej Górze.Z tej okazji na Jasnej Górze odbyły się liczne uroczystości, w których wzięło udział ok. 5 milionów osób. Wzmagający się ruch kołowy związany z tzw. turystyką pielgrzymkową jak i rozwojem przemysłu spowodował, że pod koniec dekady przystąpiono do budowy i przebudowy istniejących już, ale mało przepustowych arterii komunikacyjnych w mieście. Od końca 1997 roku do dnia dzisiejszego w mieście zamieszkuje 260 tys. osób na powierzchni 160 km2 Częstochowa aktywnie bierze udział we współpracy międzynarodowej i propagowaniu idei jedności Europy, za co została nagrodzona w 1993 roku przez międzynarodowe gremium Honorową Flagą Europy, a w 1995 Honorową Tablicą Europy. Od 1 stycznia 1999 roku Częstochowa nie jest już stolicą województwa, należy do województwa Śląskiego.